👩🏼‍🦳 آلزایمر و مراقبت از فرد مبتلا

آلزایمر یکی از جدی‌ترین بیماری‌های دوران سالمندی است که زندگی فرد مبتلا و اطرافیانش را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. احساسات و تجربیات یک فرد مبتلا به آلزایمر تنها به شرایط بیماری‌اش محدود نمی‌شود، چراکه روابط، محیط و حمایت اطرافیان نیز در تجربه زندگی او نقش مهمی ایفا می‌کنند.

این بیماری زندگی فرد مبتلا را دگرگون می‌کند و اطرافیان را با چالش‌های جسمی و روانی زیادی روبرو می‌کند. بنابراین، تشخیص زودهنگام بیماری، برخورد آگاهانه اطرافیان و مراقبت صحیح می‌تواند نقش موثری در کنترل شرایط بیمار و احساسات او داشته باشد. به همین دلیل سعی کردیم در این مطلب به بررسی آلزایمر و نحوه مراقبت از فرد مبتلا به آلزایمر بپردازیم و خدمات مشاوره مناسب این شرایط را به شما معرفی کنیم.

آلزایمر چیست؟

قبل از هر توضیحی در رابطه با مراقبت و مشاور آلزایمر، بهتر است خیلی کوتاه به بررسی ماهیت بیماری بپردازیم. آلزایمر نوعی اختلال پیشرونده مغزی است که با آسیب‌زدن به حافظه، تفکر و توانایی انجام فعالیت‌های روزمره، به‌تدریج استقلال فرد را کاهش می‌دهد. این بیماری معمولاً بعد از ۶۵ سالگی ظاهر می‌شود، اما نوع زودهنگام آن می‌تواند در سنین پایین‌تر نیز بروز کند. آلزایمر به مرور زمان سلول‌های مغزی را از بین می‌برد و باعث تحلیل رفتن عملکرد شناختی می‌شود. در کنار عوامل ژنتیکی و عصبی، استرس مزمن، سبک زندگی ناسالم و انزوای اجتماعی نیز در بروز بیماری آلزایمر نقش دارند.

علائم اولیه آلزایمر

تشخیص زودهنگام آلزایمر می‌تواند به کنترل بهتر آن کمک کند. نشانه‌های اولیه این بیماری ممکن است در ابتدا خفیف باشد اما شناسایی زودهنگام آن‌ها کمک می‌کند که اقدامات درمانی و مراقبتی را فورا آغاز کنید. برخی از نشانه‌های اولیه شامل موارد زیر است:

·         فراموشی مکرر، به‌ویژه درباره اطلاعات تازه

·         مشکل در پیدا کردن کلمات یا برقراری ارتباط

·         گم‌کردن مسیر در مکان‌های آشنا

·         کاهش قضاوت و تصمیم‌گیری

·         کناره‌گیری از فعالیت‌های اجتماعی یا شغلی

·         تغییرات خلقی و شخصیتی (مثل اضطراب، بی‌قراری یا افسردگی)

📌پیشنهاد مطالعه بیشتر: شناخت آلزایمر | دانشی ضروری برای همه

مراحل بیماری آلزایمر

به‌طورکلی می‌توان دوره بیماری آلزایمر را به مراحل زیر تقسیم کرد:

·         مرحله خفیف (اولیه): فرد ممکن است حافظه کوتاه‌مدت خود را از دست بدهد یا در یادآوری نام‌ها دچار مشکل شود. در این مرحله، استقلال فرد هنوز تا حدی حفظ شده است.

·         مرحله متوسط: علائم شناختی تشدید می‌شوند. فرد در انجام کارهای روزمره مانند تهیه غذا، پرداخت قبوض یا مراقبت شخصی نیاز به کمک دارد. ممکن است دچار سردرگمی زمانی و مکانی شود.

·         مرحله شدید: فرد توانایی صحبت‌کردن، راه‌رفتن یا حتی نشستن را از دست می‌دهد. در این مرحله نیاز به مراقبت ۲۴ ساعته وجود دارد.

چگونه از یک فرد مبتلا به آلزایمر مراقبت کنیم؟

حمایت از این افراد باید متناسب با شخصیت و نیازهای فردی آن‌ها باشد. زندگی با آلزایمر برای فرد مبتلا و اطرافیانش تجربه‌ای چالش‌برانگیز است؛ اما با شناخت درست، ارتباط مؤثر و حمایت عاطفی، می‌توان کیفیت زندگی هر دو طرف را حفظ کرد. در این بخش، با مهم‌ترین اصول مراقبت و همراهی با فردی که دچار آلزایمر است آشنا می‌شویم.

درک بهتر وضعیت فرد مبتلا

آلزایمر تنها مشکل حافظه نیست؛ این بیماری می‌تواند بر توانایی فرد برای تصمیم‌گیری، انجام کارهای روزمره و تعاملات اجتماعی تأثیر بگذارد. با این حال، احساسات عاطفی فرد همچنان فعال باقی می‌ماند. ممکن است فرد گاهی عصبی یا گیج شود، اما هنوز به عشق، ارتباط و معنا نیاز دارد. پس از دریافت تشخیص، فرد ممکن است دچار احساساتی چون غم، ترس، خشم یا بی‌انگیزگی شود. پذیرش این احساسات و حمایت روانی (مثل گفت‌وگو با مشاور یا گروه‌های حمایتی) می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد.

📌پیشنهاد مطالعه بیشتر: خودمراقبتی در زمان حمایت از فرد آلزایمری | راهنمای جامع

 ارتباط مؤثر با فرد مبتلا

ارتباط مهم‌ترین نکته در حفظ آرامش و اعتماد در این مسیر است. برای داشتن ارتباط بهتر به شما پیشنهاد می‌کنیم موارد زیر را در نظر بگیرید:

·         از جملات ساده و واضح استفاده کنید.

·         تماس چشمی برقرار کنید و با زبان بدن حمایت‌گر رفتار کنید.

·         به فرد زمان بدهید تا پاسخ دهد؛ صحبت او را قطع نکنید.

·         سوالات را به‌صورت گزینه‌ای مطرح کنید (مثلا جمله خود را اینگونه بیان کنید: «چای می‌خواهی یا آب‌میوه؟»)

·         از نشانه‌های دیداری یا اشیای آشنا برای توضیح بهتر کمک بگیرید.

گاهی لازم است بیشتر گوش دهید تا صحبت کنید. ارتباط فقط با کلمات شکل نمی‌گیرد؛ لمس دست، لبخند یا حتی نشستن کنار فرد می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد.

 کمک به فرد بدون گرفتن حس استقلال

هدف از حمایت، جایگزینی فرد نیست، بلکه همراهی برای حفظ استقلال اوست. برای این کار پیشنهاد می‌کنیم موارد زیر را در نظر بگیرید:

·         اجازه دهید فرد تا حد ممکن خودش کارها را انجام دهد، حتی اگر زمان بیشتری لازم دارد.

·         کارها را به مراحل ساده تقسیم کنید.

·         با آرامش و بدون فشار، فقط زمانی کمک کنید که واقعاً نیاز است.

·         از لحن تشویق‌آمیز و احترام‌آمیز استفاده کنید.

مشارکت در فعالیت‌های روزمره، مانند چیدن سفره یا آبیاری گل‌ها، نه تنها عزت‌نفس فرد را حفظ می‌کند، بلکه حس هدفمندی و تعلق را تقویت می‌کند.

حفظ و تقویت رابطه عاطفی

رابطه با فرد مبتلا ممکن است تغییر کند، اما از بین نمی‌رود. در این دوران، تمرکز بر لحظه‌ی اکنون اهمیت زیادی دارد. راهکارهای زیر می‌تواند مفید باشد:

·         بازگو کردن خاطرات مشترک و استفاده از آلبوم عکس یا موسیقی قدیمی

·         گوش دادن به موسیقی یا دیدن فیلم‌هایی که خاطره‌برانگیزند

·         فعالیت‌های ساده و مشترک مثل نقاشی، آشپزی، یا پیاده‌روی کوتاه

اگر مراقبت از فرد برای شما سنگین یا استرس‌زا شده، احساس گناه نکنید. درخواست کمک از مشاور یا پیوستن به گروه‌های حمایت‌گر بخشی از مراقبت هوشمندانه است.

اهمیت مشاوره در مواجه با آلزایمر

تا اینجا با روش‌های مراقبت از فرد مبتلا به آلزایمر آشنا شدیم، اما بخش مهمی از این مسیر با همراهی مشاوران و متخصصان قابل انجام خواهد بود. آشراما با ارائه خدمات مشاوره مراقبتی به خانم‌های میانسال، در تلاش است که دوره میانسالی بی‌دغدغه‌ای را برای همه فراهم کند تا در برابر آلزایمر ایمنی بیشتری داشته باشند.

این مرکز با ارائه مشاوره تخصصی در زمینه پیشگیری از دمانس و مراقبت از فرد مبتلا به آلزایمر توانسته جایگاه ویژه‌ای در جامعه افراد مبتلا به آلزایمر داشته باشد. جلسات مشاوره آشراما به صورت حضوری و آنلاین برگزار می‌شوند، به همین خاطر امکان بهره‌مندی از این جلسات از تمام شهرهای ایران فراهم شده است. خدماتی که این مرکز در اختیار شما قرار می‌دهد:

·         مشاوره پیشگیری برای خانواده‌های در معرض خطر،

·         آموزش‌های روانشناختی برای سازگاری با تغییرات رفتاری بیمار،

·         تربیت روانی فرزندان برای درک بهتر بیماری در فضای خانواده،

·         و برنامه‌های مراقبتی مرحله‌به‌مرحله برای همراهان بیمار

📌خدمات آشراما در این زمینه را از اینجا ببینید.

کلام آخر

هیچ‌کس برای مراقبت از عزیزانش تنها نخواهد بود. آلزایمر مسیری دشوار است، اما با آگاهی، صبوری و حمایت حرفه‌ای، می‌توان آن را انسانی‌تر و قابل تحمل‌تر طی کرد. اگر از فردی مبتلا به آلزایمر مراقبت می‌کنید، باید بدانید که پرسیدن، یاد گرفتن و درخواست کمک نه تنها نشانه ضعف نیست، بلکه بخشی از بهترین شکل مراقبت است. مهربانی، صبر و آگاهی سه کلید اصلی شما در این مسیر هستند. ما در خانه سایه‌بان آشراما همراه شما هستیم تا در هر قدم، از پیشگیری تا مراقبت کامل، پشتوانه‌ای مطمئن و مهربان باشیم.